Als één van de oprichters van XOOMlab is Dirk Jan al bijna 15 jaar een drijvende kracht achter onze coöperatieve werkvloer. Al voordat XOOMlab tot stand kwam pionierde hij als ontwikkelaar en ontwerper van woningen, kantoren en sportgebouwen. Maar wat drijft Dirk Jan zelf?

Problemen stapelen

Ik wil vooral blijven innoveren. Niet steeds hetzelfde kunstje een klein beetje beter doen maar tot echt nieuwe dingen komen. Zelf ondernemen is een middel om dat te bereiken. Door het stapelen van problemen kom je tot nieuwe oplossingen. In High End maakten we grote holle balkons met groen dat via een cascadesysteem met regenwater van het dak wordt gevoed. Rainproof, zonwering, leefgenot, het komt allemaal bij elkaar. In Wavewood houtbouw met compact wonen in de stad. Voor de Jan Ligthart transformeerden we een bestaand schoolgebouw tot betaalbare huurwoningen. In Black Jack pasten we voor het collectief van opdrachtgevers een prefab kolommenstructuur toe waardoor we woningen konden realiseren die bij uitstek passen binnen het open building concept. De balkons van ons nieuwe project voor wooncoöperatie Eureka zorgen voor geluidsreductie op de gevel en krijgen ook nestmogelijkheden voor vleermuizen, gierzwaluwen en andere stadsdieren.

In de Nieuwe Vaart waar we met XOOMlab ons kantoor hebben stapelden we letterlijk. Door bedrijfsruimtes op elkaar te plaatsen met gestapeld parkeren daartussen wisten we een FSI van 2,0 te realiseren voor bedrijfsgebouwen. Op deze manier kan bedrijvigheid in de stad blijven. De infrastructuur wordt beter benut. Het project staat er ruim 15 jaar en nu het oude bedrijventerrein getransformeerd is zie je hoeveel meerwaarde het heeft om wonen en werken in de stad te combineren.

Het werk is voor mij een grote ontdekkingstocht. In Delft begon ik met de studie werktuigbouwkunde om binnen een jaar te switchen naar bouwkunde. Daar kwam ik tussen allemaal mensen waarvan de ouders al in het vak zaten of die anders al van jongs af aan architect wilden worden. Voor mij was het niet een roeping maar ik werk nog steeds met veel plezier als architect. Al tijdens de studie had ik met een huisgenoot een grafisch ontwerpbureau. In het afstudeeratelier werkte ik samen met Martijn Bleichrodt en direct na de studie begonnen we een eigen bureau BNB. Dankzij onze heldere presentaties wonnen we veel prijsvragen en tot aan de kredietcrisis van 2008 realiseerden we veel mooie projecten voor bedrijven, sportclubs en ook de eerste collectieve woningbouw.

Meteen daarna starten we met René de Prie, Hanke Lumens, Ted Schulten en Harvey Otten wat later XOOMlab ging heten. Samenwerken is een rode draad in alles wat ik doe. Sowieso is bouwen altijd samenwerken met opdrachtgevers, adviseurs, aannemers en heel veel specialisten maar je ziet het ook terug in de projecten die we doen. Daar staat altijd de gebruiker centraal en bij voorkeur is die opdrachtgever. Toen we twintig jaar geleden een nieuw kantoor wilden gingen we dat samen met andere kleine bedrijven doen die ook een kantoor wilden bouwen. Dat is de XX-en geworden en als we er nu op terug kijken is dat een vroege vorm van collectief opdrachtgeverschap. Later hebben we dat voor de 32 woningen in Black Jack Buiksloterham ook zo gedaan. De bewoners waren opdrachtgever. Door intensief met de gebruikers samen te werken kom je tot ontwerpen en plattegronden die je van tevoren niet had kunnen bedenken. Dat zie je nu ook weer met wooncoöperatie Eureka waar we met de huurders zelf 100 huurwoningen ontwikkelen en ontwerpen.

XOOMlab past helemaal in dat coöperatieve idee. Door als zelfstandige ontwerpers met elkaar aan één tafel te gaan zitten werk je met een open agenda. Je weet al snel van elkaar waar iedereen mee bezig is en daar leer je ongelofelijk veel van. Het leuke is dat je ziet hoe goed het werkt. Dat blijkt uit de omzet die we alle 15 weten te genereren, dat zie je ook aan het brede spectrum aan opdrachten van grote stadsontwikkelingen tot verfijnde interieurs en ik merk het vooral doordat ik iedere dag met ontzettend veel plezier naar XOOMlab ga. Het verbaast me eigenlijk dat ik geen enkel ander architectenbureau ken dat zoals onze coöperatie XOOMlab georganiseerd is.